oostende de haan blankenberge

Sinds 2016 kent Kusterfgoed projectsubsidies toe aan cultureel-erfgoedprojecten in Middelkerke, Oostende, Bredene, De Haan en Blankenberge. Zowel publieksprojecten als behoud- en beheertrajecten kunnen ondersteuning krijgen via het projectsubsidiereglement. 2020 is het laatste jaar waarin je subsidies kan aanvragen op basis van dit reglement.

Ondertussen zijn er al heel wat inspirerende projecten goedgekeurd en uitgevoerd. Hier ontdek je ze allemaal!

bewaren, restaureren en ontsluiten van het patrimonium van Marionettentheater Kallemoeie

Marionettentheater Kallemoeie uit Oostende werd opgericht in 1928. Kallemoeie is daarmee het oudste marionettentheater in de ruime regio. Het unieke patrimonium bestaat uit meer dan 150 hout gesculpteerde marionetten, passende decors en rekwisieten.

In 2016 diende het marionettentheater een subsidieaanvraag in voor een meerjarig project om hun erfgoedcollectie beter te bewaren, te restaureren en te ontsluiten. Het project werd goedgekeurd en vanaf het najaar van 2016 gingen de enthousiaste leden van de vereniging samen met Kusterfgoed aan de slag.

Het project

Fase 1: het archief

Kallemoeie herbergt een waardevol archief met speelteksten, affiches, foto’s en krantenknipsels. Vrijwilliger Pia Quackelbeen digitaliseerde, beschreef en herverpakte al deze stukken. Het archief is digitaal raadpleegbaar bij Kallemoeie. Maak hier een afspraak.

Fase 2: inventarisatie marionetten en decorstukken

In 2017 en 2018 werden alle marionetten en decorstukken apart gefotografeerd, geregistreerd en genummerd door enkele leden van Kallemoeie en vrijwilligers Rita en Annemie. Ter voorbereiding organiseerden we samen met het Firmament (nu Cemper) een workshop objectregistratie voor theatererfgoed.

Luc en Walter van Kallemoeie volgden hiervoor de workshop objectfotografie en ontpopten zich tot volleerde fotografen.

Het resultaat van deze fase is te vinden op Beeldbank Kusterfgoed.

Fase 3: conditiecheck door restaurator

In het najaar van 2018 maakte restaurator Brian Richardson een conditierapport op waarbij hij elke marionet bestudeerde op schade en aangaf welke ingrepen prioritair zijn voor de goede bewaring van de collectie.

Fase 4: kleine ingrepen op basis van het advies van de restaurator

Op basis van de richtlijnen in het conditierapport ging de vereniging aan de slag. Binnen het project werd een deel van de kledij van de marionetten vervangen. Door de vroegere bewaaromstandigheden (een vochtige kelder), het veelvuldige en intensieve gebruik was die namelijk beschadigd.

Ook waren in enkele marionetten uitvliegopeningen te vinden die duidden op aantasting door houtworm. Hoewel de worm mogelijk niet meer actief is, werden de aangetaste marionetten toch behandeld met een anoxiebehandeling. Onder begeleiding van Wouter Lammens van FARO en met materiaal van de Uitleendienst Erfgoed voerden de leden van Kallemoeie deze behandeling zelf uit.

Tot slot kreeg Kallemoeie ook de tip om minder goed functionerende marionettenonderdelen te vervangen, overbodige draadjes af te knippen, de schoenen te herstellen of te vervangen, de lijmresten te verwijderen en de marionetten te stofzuigen met de museumstofzuiger.

Fase 5: Expo ‘Kallemoeies erfgoed’

Na al deze inspanningen, zette Kallemoeie begin 2019 vol trots haar collectie in de kijker. De grote fotoafdrukken en vitrinekasten met gerestaureerde en behandelde marionetten trokken meteen de aandacht en zetten het belang van erfgoedzorg in de verf.

Het werk is natuurlijk nooit af. De collectie moet blijvend goed beheerd worden en af en toe gecontroleerd op schadebeelden. Dankzij dit meerjarige project hebben de leden van Kallemoeie de nodige expertise opgedaan en enkele experts leren kennen om hun collectie op een goede manier te bewaren en te gebruiken met respect voor het erfgoed.

Financiële ondersteuning?

Via dit subsidieproject ontving Kallemoeie 6 keer een bedrag van € 1250 van Kusterfgoed.

"De appel en de boom" - Horzion Educatief & Familiekunde Vlaanderen Regio Oostende

 

© Horizon Educatief

In 2016 ontwikkelde Horizon Educatief in samenwerking met Familiekunde Vlaanderen Regio Oostende het educatieve lessenpakket ‘De appel en de boom’ voor leerlingen van de derde graad lager onderwijs.

Het educatieve pakket bestaat uit een zelf te begeleiden voorbereidend klasspel, een geleid bezoek aan Familiekunde en materiaal voor een nabeschouwing in de klas. Tijdens het klasspel duiken de leerlingen in de geschiedenis van de familie van de legendarische Oostendse duinenman Rycx. Aan de hand van diverse spelopdrachten komen de leerlingen van alles te weten over familiegeschiedenis, stamboomonderzoek, officiële documenten en familiaal erfgoed. Het bezoek aan Familiekunde voegt hier de ervaring van tastbare documenten zoals rouwbrieven, bidprentjes, enz. aan toe. Zo zijn de leerlingen helemaal klaar om hun eigen familiegeschiedenis zelf uit te pluizen!

Familiekunde Vlaanderen Regio Oostende liet in het kader van dit project een werkboek drukken voor het onderdeel dat in het centrum doorgaat.

Zowel Horizon Educatief als Familiekunde Vlaanderen Regio Oostende ontvingen € 1250 voor de realisatie van dit project.

 

CD Shantykoor Blankenberge

Het Shantykoor van Blankenberge heeft met de subsidies een derde CD met lokale en internationaal bekende shanty’s uitgebracht. Voor de opnames werd samengewerkt met professionele partners en voor de druk van de CD-hoezen bestaat een samenwerking met het VTI Brugge.

Het resultaat is te beluisteren op de website van het Shantykoor.

Fototentoonstelling Bunkers van Atlantikwall door Nadine Vlaminck

© Nadine Vlaminck

Fotografe Nadine Vlaminck maakte een reizende fototentoonstelling van zelf gefotografeerde oorlogsbunkers.

Het project ontstond vanuit Nadines afstudeeropdracht voor haar opleiding fotografie. Op basis daarvan selecteerde ze vijftien canvassen om tentoon te stellen. Bij de foto’s werd een korte inhoudelijke toelichting en een infobrochure voorzien. Hiervoor kon Nadine beroep doen op bunkerspecialisten Frank Philippart en Werner Brouwers.

De tentoonstelling werd gelanceerd in de bibliotheek van Oostende en reisde ondertussen al naar Raversyde en De Panne. Ben je ook geïnteresseerd in deze tentoonstelling? Stuur een mailtje naar nadine.vlaminck@skynet.be

Fototentoonstelling bibliotheek Oostende

 

Haanse Gedichten - Staf de Wilde

Dichter Staf de Wilde bracht met de subsidies de dichtbundel ‘Haanse gedichten’ uit en organiseerde rond dit boek enkele interessante publieksactiviteiten.

subsidiedossier_dewilde_staf_haanse_gedichten‘Haanse gedichten’ is de achttiende dichtbundel van de Wilde en werpt een blik op het dorp De Haan, zijn kunstenaars, dorpsbewoners en het bos. De dichtbundel bestaat uit vier cycli en aan drie cycli werd een cultureel-erfgoedactiviteit gekoppeld.

De zee

Over zijn zeegedichten hield Staf in Zeilclub Windhaan op de zeedijk van De Haan een lezing. Hij bracht er ook fragmenten uit andere boeken en dichtbundels.

Dorp en dorpsgenoten

In de bibliotheek van De Haan kon de tentoonstelling ‘Eenzaamheid is van glas’ bezichtigd worden met foto’s van Michel Everaert en bijhorende gedichten van Staf de Wildes hand. De expo werd geopend met een voorleesmoment

De auteur ging bovendien langs in het zesde leerjaar van de Einsteinschool in De Haan. De kinderen maakten tijdens deze educatieve namiddag over legendarische Haanse dorpsfiguren kennis met de dichtkunst én met hun lokale geschiedenis. In samenwerking met de heemkundige kring Tussen Noordee en Noordzee leerden ze namelijk iets bij over enkele dorpsfiguren die in de gedichten aan bod komen. Daarna trokken de leerlingen samen met de dichter de natuur in om zelf een gedicht uit te werken via de techniek van de dichter.

De kunstenaars

In het Hotel Astoria in De Haan werd  de dichtbundel aan het publiek voorgesteld. In het hotel was bovendien een tentoonstelling te zien met het werk van de (lokale) kunstenaars die in de bundel aan bod komen.

 

Wil je ‘Haanse Gedichten’ zelf eens lezen? De dichtbundel is voor 20 euro te koop bij krantenwinkel Europress (Stationsstraat De Haan), bij KopieKopie (Stationsstraat De Haan) en bij de dichter zelf op het nummer 059 23 57 82.

Expo SDH60 - Scouts Jan Breydel/Nele

De Scouts Jan Breydel/Nele van De Haan zette, naar aanleiding van zijn 60-jarig bestaan een mooie tentoonstelling op in de lokale bibliotheek.

'Boter bij de vis' - Zuivelmuseum

Campagnebeeld ‘boter bij de vis’

Het Zuivelmuseum van Blankenberge haalde met de subsidies de reizende expo ‘Boter bij de vis’ naar het museum. Deze tentoonstelling toont de problematische voedingssituatie tijdens de Eerste Wereldoorlog en de creativiteit waarmee de Belgische bevolking hiermee omging.

Wat schaft de pot? Deze prangende vraag laat de Belgische bevolking gedurende de hele Eerste Wereldoorlog niet los. Het schaarse voedsel is duur en bijna het hele gezinsbudget wordt aan voedsel gespendeerd. Voedselproducenten en handelaars willen ‘boter bij de vis‘. Landbouwers kampen met een tekort aan grondstoffen en de Duitse bezetter eist op grote schaal vee en paarden op. Ook de visserij kan nauwelijks haar werk doen door de bezetting van de zeehavens.

De problematische voedselsituatie en de creativiteit van de Belgische bevolking staan centraal in de expo ‘Boter bij de vis’. Deze rondreizende expo is een initiatief van Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG), Departement Landbouw & Visserij, Zuivelmuseum Blankenberge en andere partners.

Meer info over dit project vind je op de site van het CAG.

 

Het cultureel erfgoed van de Vrije Basisschool Lombardsijde

In 2024 blaast de Vrije Basisschool in Lombardsijde 125 kaarsjes uit. Naar aanleiding van deze verjaardag, wilde de school haar archief en erfgoedcollectie geordend, beschreven en gefotografeerd hebben om hier eventueel een publicatie of tentoonstelling rond te kunnen uitwerken.

Samen met twee enthousiaste vrijwilligers, Rita en Els, inventariseerde, digitaliseerde en herverpakte de school haar collectie. Om al het materiaal goed te bewaren, werd een deel van de zolder omgebouwd tot afgesloten archiefruimte. Hiervoor werd advies ingewonnen bij Wouter Lammens van FARO.

Dit was een tweejarig project waarbij in de eerste fase de schoolfoto’s en dia’s werden gedigitaliseerd, goed bewaard via een NAS en ontsloten via de schoolwebsite. De analoge originelen werden in zuurvrije mappen bewaard.

Tijdens de tweede fase werd het didactische materiaal duurzaam opgeborgen, gefotografeerd en geïnventariseerd. Ook de kledij die voor schoolfeesten werd gebruikt, werd geïnventariseerd en opgehangen.

 

25-jarig bestaan De Scute

In het kader van hun 25-jarige bestaan, diende De Scute in 2017 twee keer een subsidieaanvraag in (voorjaars- en najaarsronde).

Met de subsidie publiceerde De Scute een fotoboek waarin hun geschiedenis in woord en beeld uit de doeken wordt gedaan. Er werden 200 exemplaren gedrukt, die meteen de deur uitgingen.

Daarnaast ontving De Scute ook subsidies voor de uitwerking van een tentoonstelling voor het 25-jarig bestaan in het Oud Stadhuis van Blankenberge. De tentoonstelling bestond zowel uit infopanelen als maquettes, foto’s en filmprojecties.

Kanttentoonstelling 'uitwaaieren' - Kantclub 't Mentebolletje

De Blankenbergse Kantclub organiseerde in 2017 met de steun van deze subsidies een kanttentoonstelling in het Oud Stadhuis van Blankenberge. Tijdens de tentoonstelling werden verschillende technieken toegelicht. De bezoekers kregen een brochure met historische achtergrondinformatie en praktische informatie over de club.

 

 

Brandweer Wenduine, 1905-1917 - Heemkring Tussen Noordee & Noordzee

Tijdens het Pinksterweekend van 2017 bracht de Haanse heemkring Tussen Noordee en Noordzee een eerbetoon aan de vrijwillige brandweer van Wenduine met een tentoonstelling. Voor de uitwerking van deze expo, die te bezichtigen was in CC Wielingen in Wenduine, ontving de heemkring projectsubsidies van Kusterfgoed.

De expo was bedoeld als eerbetoon aan alle mensen die sinds 1905 als vrijwillige brandweerman of brandweervrouw paraat stonden om hulp te bieden tijdens een brand, een overstroming of een andere ramp. Er werd onder meer stilgestaan bij de omstandigheden waarin de brandweerlui moesten werken, de gevaren die verbonden zijn aan de job en de hechte vriendenkring die achter het brandweerteam schuilt.

Binnen het kader van dit project, werd ook een brochure uitgebracht. Deze kan je hier downloaden.

Wil je een gedrukt exemplaar? Neem contact op met de Heemkring.

1870-1914: Blankenberge in stroomversnelling - Vriendenkring Stadsgidsen Blankenberge

Vriendenkring Stadsgidsen Blankenberge pakte in juni 2017 uit met de tentoonstelling ‘1870-1914: Blankenberge in stroomversnelling’, over de explosieve groei van de stad Blankenberge tijdens de belle époque. Het sluimerend vissersstadje Blankenberge komt echt in een stroomversnelling terecht. Aan de start liggen de spoorverbinding met de toevloed van toeristen, de baanbrekende ideeën van enkele zieners en

de veerkracht van de bevolking. Imposante openbare gebouwen worden opgetrokken en verlenen de stad een internationale status. Zelfs de veeleisende kuurgast vindt er een gepast onderkomen: hotel met standing, pension of eigen villa in een gelijkgestemde buurt bij de Sint-Rochuskerk. Ondernemende handelaars volgen de trend: de winkelstad Blankenberge wordt geboren en winkels met klasse en deftige verbruikssalons zijn zelfs geschikt voor alleenreizende dames.De bevolking groeit spectaculair en werk is er bij de vleet in de bouw, handel en horeca. Heel wat arbeiders wijken in, maar ook  de vissersbevolking evolueert mee: ma opent een winkeltje, pa wordt tijdens het seizoen baigneur en dochterlief dient als kamermeisje. Duurzame, gezonde behuizing voor arbeiders en vissers wordt een must. De mondaine badstad Blankenberge bruist tot WO I de groei abrupt stopt.

De tentoonstelling was eerst te bezichtigen in de Sint-Rochuskerk en daarna in het Stadhuis van Blankenberge

Deze prachtige tentoonstelling werd niet alleen financieel ondersteund door CERA, maar ook door Kusterfgoed.

Restauratie van een boerenmolen - Werkgroep Groenhagemolen

De gerestaureerde boerenmolen

 

De Werkgroep Groenhagemolen uit Leffinge ontving in 2017 subsidies voor de restauratie van een boerenmolen. Via een werkende boerenmolen introduceerde de vereniging het ambacht van molenaar opnieuw in Middelkerke en werd een publiekswerking opgezet rond de Groenhagemolen.

Voor het project werd een kleine boerenmolen die in slechte staat was, aangekocht. Deze werd volledig gedemonteerd en alle onderdelen werden nagekeken, hersteld of indien noodzakelijk vervangen. Deze werken werden allen uitgevoerd door vrijwilligers onder begeleiding van professionele restaurator Tonnie Moes.

Binnen dit project werden ook drie opendeurdagen van de maalderij georganiseerd waarbij de molen aan het publiek werd gedemonstreerd. Voor het eerst in meer dan 30 jaar werd er weer gemalen op de site van de Groenhagemolen.

Dankzij het project is er opnieuw ‘leven in de maalderij’. Opendeurdagen konden rekenen op veel bezoekers, onder wie ook nieuwe vrijwilligers.

De vrijwilligers trokken alvast volgende lessen uit hun project:

  • Neem voldoende tijd voor de uitwerking van het traject, werk een realistisch tijdspad uit;
  • Win, in geval van twijfel, professioneel advies in.
Bocca Tigris - Heemkundige Kring Vertinge

De Bocca Tigris

De heemkundige kring Vertinge bracht met de projectsubsidie op Open Monumentendag 2017 het weinig bekende verhaal van de plundering van de Bocca Tigris door Blankenbergse vissers naar het grote publiek met toneelvoorstellingen, een maritieme wandeling en een tentoonstelling.

Op 2 maart 1820 woedde er een hevige noord- en noordoostenwindstorm over het land. Daken en schouwen werden door de hevige wind weggeblazen, bomen werden uit de grond gerukt, men vreesde voor zware schade. Door het slechte weer strandde een  Amerikaanse brik, de Bocca Tigris, op het strand van Blankenberge. De bemanning van de Bocca Tigris werd veilig aan land gebracht. De lading kreeg echter te kampen met plunderaars. Een veertigtal mensen werden voor de rechtbank gedaagd en 29 mensen werden gestraft.

De tentoonstelling ging door in de loods van De Scute en in de maritieme wandeling kwamen de ontwikkelingen van de haven aan bod als interessante achtergrondinformatie.

Voor dit project werkte de Heemkring samen met de vzw De Scute, de Koninklijke Toneelkring Ernst en Leute, de Volksmuzikant Philip Fourier, het BelleEpoque Centrum, de stadsgidsen en de stedelijke dienst cultuur.

Alles voor Stoetenbeurs - Jan en Hans Vanquathem

Jan en Hans Vanquathem gebruikten in 2017 de financiële steun van Kusterfgoed voor de allereerste editie van de tweedaagse ‘Alles voor Stoetenbeurs’ in Blankenberge. De initiatiefnemers wilden op deze beurs iedereen die betrokken is bij stoeten, optochten en parades samenbrengen en expertise laten uitwisselen.

Tijdens de beurs werden tal van technieken gedemonstreerd . Verder waren er ook infostands, waar verenigingen bezoekers over hun werking kunnen informeren. Van de opbouw van wagens en het maken van kostuums, tot karikatuurtekenen en airbrush: je vond het allemaal op de ‘Alles voor stoeten’-beurs!

In het zog van de Roesschaard - Stefaan Pennynck

Stefaan Pennynck, gepassioneerd Duribreuxkenner, en gids Dirk Beirens ontwikkelden met de projectsubsidies van Kusterfgoed een boeiende wandeling door Oostende voor die het boek ‘De Roeschaard. Een visschersroman’ (1943) volgt van de Oostendse schrijver Gaston Duribreux.

De Oostendse hotelier-schrijver Gaston Duribreux (1903-1986) is vandaag minder gekend, maar kon in het verleden op heel wat bewonderaars rekenen. Stefaan Pennynck is een van de grote hedendaagse bewonderaars. Hij noemt de schrijver ‘de romancier van de zee’. De zee speelt immers een hoofdrol in het werk van Gaston Duribreux. De zee heeft in zijn werk een symbolische rol: de zee is loutering, de zee is zuiverheid. Duribreux was de eerste schrijver die de visser als personage introduceerde in de Vlaamse roman. Hij beschrijft in geuren en kleuren de visserij.

Als eerbetoon aan Duribreux rijpte bij Stefaan Pennynck enkele jaren geleden het idee om een wandeling door Oostende te maken gelinkt aan een roman van Duribreux: De Roeschaard. Een vissersroman (1943, uitgeverij Manteau). Via de subsidie kon dit idee gerealiseerd worden.

Bij de ontwikkeling van de wandeling werd samengewerkt met Dirk Beirens, gids bij de gidsenkring Lange Nelle. Pennynck en Beirens wilden wandelaars de stad leren kennen door de ogen van de vissers die Duribreux in zijn roman laat opdraven. De wandelaar wordt langs enkele plaatsen in het Oostendse centrum en specifiek het visserskwartier geloodst, waar zich de gebeurtenissen uit de roman afspelen.

De wandeling, die ongeveer 2 uur duurt, is ter beschikking voor het grote publiek via een gratis vouwbrochure die langs de verschillende punten van de wandeling leidt en beeldmateriaal, quotes uit het boek en historische achtergrondinformatie biedt. De folder ligt gratis ter beschikking in o.m. de dienst toerisme van de stad Oostende, de bibliotheek van Oostende, de Oostendse Cultuurdienst en het Vlaamse Instituut voor de Zee.  De wandeling kan bovendien met een van de auteurs of een gids van Lange Nelle gemaakt worden. Via deze link kan je hiervoor reserveren.

Raadpleeg hier de digitale brochure!

Zeevonk - De Dakbroeders

De dakbroeders vzw kreeg subsidies voor het erfgoedluik van hun project ‘Zeevonk’ dat jongeren met verschillende achtergronden samenbracht rond hun verleden en bepaalde erfgoedlocaties. Het eindresultaat is een kortfilm waarvoor de jongeren zelf het scenario, de dramatische uitbeelding, de regie en de montage verzorgen. Het volledige project werd ondersteund door de Stichting Koningin Paola.

Zeevonk:

  • was een schooloverstijgend project waarbij leerlingen van de 6de humane wetenschappen van KA Pegasus vrijetijdsactiviteiten verzorgden voor kinderen die niet meer naar huis gaan verblijvend in Huis aan Zee en schoollopend in De Vloedlijn gedurende het schooljaar 2017- 2018;
  • was een sociaal-artistiek project waarin de jongeren een traject aflegden door het erfgoed van Oostende om samen plekjes te zoeken waar de kinderen die niet meer naar huis gaan best over hun levensgevoel konden praten;
  • resulteerde in een kortfilm die getoond werd in 2018  in CC De Grote Post tijdens een artistieke voorstelling door de jongeren met eigen muziek, dans en poëzie opgeluisterd;
  • was een rollercoaster van emoties voor onze leerlingen…;
  • gaf de kinderen die leven als vluchtelingen in eigen stad, die zich gevangen voelen in het internaat toch even wat verstrooiing;
  • toonde dat het mogelijk is om een brug te bouwen tussen het bijzonder onderwijs en het gewoon onderwijs waardoor er vriendschappen ontstaan zijn;

Samen met oudere stadsbewoners gingen de leerlingen van KA Pegasus & De De Vloedlijn op zoek naar petite histoire in en rond erfgoedlocaties. Schrijvers, beeldende kunstenaars en gidsen (de “grootouders”) vertelden elk hun verhaal over een bepaald plekje in Oostende. Het idee was dat de kinderen zich spiegelden aan de “grootouders”, en op dezelfde manier op zoek gaan naar plekken in Oostende waaraan ze een emotionele waarde konden verbinden. De kinderen gingen op stap met camera’s om plekken waarmee ze zich kunnen identificeren vast te leggen.

De gidsen van dienst waren Roland Desnerck en Doris Klausing.

Zedige badmeesters en alerte redders - Heemkring Tussen Noordee en Noordzee

Heemkring Tussen Noordee en Noordzee ontving projectsubsidies voor een tentoonstelling en bijhorende brochure. Ditmaal zet de Haanse heemkring de strandreddingsdiensten van De Haan in de kijker. De volledige publicatie kan je hier downloaden.

Wil je een gedrukt exemplaar? Neem contact op met de Heemkring.

Traditionele kledij vissersvrouwen - De Vrye Visscherye

Vissersfolkoregroep De Vrye Visscherye vernieuwde met de subsidies de traditionele visserskledij die de vrouwen van de vereniging tijdens hun activiteiten dragen. Hiervoor namen ze een kleermaakster onder de arm. Het resultaat mag gezien zijn

 

Historiek en erfgoed van Kerkfabriek OLV Leffinge

De Kerkfabriek Onze-Lieve-Vrouw-Leffinge stelde in de kerk informatiepanelen  ter beschikking stellen die de erfgoedcollectie en het cultuurhistorisch belang van de kerk onder de aandacht brengen.

Hiervoor werden 10 metalen staanders vervaardigd waarop grote borden werden bevestigd met informatie en beeldmateriaal. Voor de vormgeving kon de kerkfabriek beroep doen op de gemeente Middelkerke (dienst erfgoed en grafische dienst).

Muzikaal erfgoed van Oostende, van 1600 tot 1945 (deel 2 & 3) - Roland Desnerck

Dialectkenner Roland Desnerck kreeg ondersteuning voor de uitgave van het tweede en derde deel van zijn driedelige werk ‘Muzikaal erfgoed van Oostende, van 1600 tot 1945’.

Het boek is gewijd aan oude Oostendse liedjes uit de periode 1600 tot 1945. Naast teksten vind je in het boek bij de meeste liedjes ook de muziekpartituren terug. Daarvoor werkte Roland samen met zijn broer René.

Het werk bestaat uit drie delen met elk een eigen insteek:

  • Noch klachten noch kluchten
  • klachten
  • kluchten

Benieuwd naar de boeken? Bestel jouw exemplaren bij Roland!

Tekstaffiches uit de Groote Oorlog - Heemkundige Kring 't Schorre - Steene

Heemkundige kring ’t Schorre-Steene kreeg in 2018 subsidies voor een gratis tentoonstelling en bijhorende publicatie over tekstaffiches uit de Groote Oorlog over Stene die door de Duitse bezetter werden verspreid.

Het geschiedkundig belang van de oorlogsaffiches is zonder twijfel zeer groot. De affiches en de geschreven berichten waren het belangrijkste en enigste communicatiemiddel tussen de diverse overheden en de bevolking in het door de Duitse troepen bezette gebied. Alle aspecten van het dagelijks leven kwamen op de affiches aan bod. Het ging om de voedselvoorziening in brede zin, regeling van de markt, opeisingen allerhande, afschrikwekkende affiches over terdoodveroordelingen, mededelingen betreffende militaire verrichtingen, maatregelen tegen besmettelijke ziekten, samenscholingsverbod, hondsdolheid, enz…

De affiches gemaakt van oorlogspapier zijn van geringe kwaliteit en onderhevig aan verval (verzuring). Meer dan 100 jaar na datum zijn vele reeds verloren gegaan, andere zijn beschadigd en vervuild. Deze affiches werden in samenwerking met de dienst Cultuur van de Stad Oostende gedigitaliseerd en uitgeprint en werden tentoongesteld.

Met de expo en het boek bood de Heemkring een unieke inkijk in de communicatie naar de inwoners van Stene tijdens de Eerste Wereldoorlog en van het dagelijks leven in een kleine landelijke gemeente als Stene.

 

 

Opstelling kerkbaljuw - Kerkfabriek Sint-Blasius Vlissegem

 

De Kerkfabriek Sint-Blasius Vlissegem ontving projectsubsidies om de oude uitrusting van de kerkbaljuw professioneel opstellen in de Blasiuskerk in Vlissegem en hierbij de nodige toelichting te voorzien.

Voor de opstelling werd advies ingewonnen bij Tine Hermans van FARO. Het was voor de kerkfabriek namelijk niet haalbaar om een volledig geklimatiseerde opstelling te voorzien. Er werd daarom gekozen om een goede vakman onder de arm te nemen om een niet-luchtdichte vitrine in veiligheidsglas te maken en zo weinig mogelijk hout te gebruiken.

Daarnaast werd er ook rekening gehouden met andere schadefactoren door:

  • UV-arme verlichting te voorzien;
  • een beschermlaag tussen de kledij en de paspop te voorzien;
  • door regelmatige controles uit te voeren en te rapporteren bij mogelijke schade.

 

Jubileumboek - Vriendenkring Stadsgidsen Blankenberge

Naar aanleiding van hun twintigjarig bestaan bracht de Vriendenkring Stadsgidsen Blankenberge een jubileumboek uit. Dit boek gaat over de geschiedenis van de vereniging met een overzicht van realisaties i.v.m. erfgoed en kennisoverdracht i.v.m. het patrimonium van Blankenberge. Er werden 250 exemplaren van het boek gedrukt.

Het boek is nog verkrijgbaar via de website van de Vriendenkring.

 

Digitalisering archief - Rollerclub De Zwaantjes

Rollerclub De Zwaantjes gebruikte de verkregen subsidies voor het digitaliseren, digitaal ordenen en herverpakken van het archief van de club.

Dankzij de inzet van een verenigingswerker werd het volledige archief van de Rollerclub gedigitaliseerd en geordend. Waar mogelijk werd substitutie toegepast, d.w.z. dat documenten die wettelijk niet op papier moeten worden bewaard, enkel nog digitaal werden behouden.

In de loop van 2020 wordt het archief ook volledig digitaal ontsloten via de website van de rollerclub.

De foto’s worden opgenomen op de Beeldbank Kusterfgoed.

De vereniging biedt graag haar hulp aan aan andere sportclubs die met hun archief aan de slag willen.

Bouw van een capstan - Shantykoor Blankenberge

Het Blankenbergse Shantykoor kreeg ondersteuning voor de bouw van een capstan (of ‘kaapstaander’) waarmee de vereniging het immaterieel erfgoed doorgeeft van de techniek van de ankerophaling en het zingen van de liederen dat daarmee gepaard gaat.

Inrichting van een historische demonstratiesmidse - Lettenhof

Het Lettenhof uit Middelkerke ontving subsidies voor de uitbouw van een historische demonstratiesmidse op de kinderboerderij.

Op Erfgoeddag 2019, met als thema ‘hoe maakt u het?’ werd de smidse geopend en werden de eerste demonstraties gegeven.

Digitale collectieregistratie en verbetering bewaaromstandigheden - Heemkring Tussen Noordee en Noordzee

De Haanse heemkring Tussen Noordee en Noordzee kon met de subsidies van Kusterfgoed zijn collectie digitaal registreren en verbeteringen in de bewaartoestand ervan aanbrengen.

Op basis van een collectiebeheersplan, dat werd opgemaakt in nauwe samenwerking met Histories, besliste de Heemkring om subsidies aan te vragen om volgende zaken te realiseren:

  • Herverpakking van de kerncollectie: de prentbriefkaarten, dia’s, bidprentjes en originele kaarten en plannen werden herverpakt met zuurvrij materiaal. Hiervoor werd beroep gedaan op de erfgoedcel en Histories.
  • Aankoop digitale infrastructuur: om aan bezoekers informatie digitaal te kunnen aanbieden, werd een laptop en een apart scherm aangekocht.
  • Digitalisering en registratie: De postkaartencollectie werd gedigitaliseerd en digitaal geregistreerd zodat deze niet meer fysiek geraadpleegd hoeft te worden. Deze collectie wordt in de loop van 2020 ontsloten via Beeldbank Kusterfgoed.

 

Van wol tot visserstrui - De Korre

Met de ondersteuning van Kusterfgoed startte de Blankenbergse maritieme erfgoedvereniging De Korre een initiatief om de ambachten van wol kaarden, wol spinnen en breien opnieuw doen opleven.

Met hun project gaven ze diverse technieken door aan geïnteresseerden om ‘van wol tot visserstrui’ te raken. De Korre nam hiervoor volgende initiatieven:

  • Doorlopende maandelijkse brei- en spinavonden van gemiddeld 10 personen per sessie. Dit initiatief groeit nog steeds aan;
  • Doorlopende privéworkshops wolspinnen;
  • Expo en demo op Erfgoeddag 2018 in het Oud Stadhuis (meer dan 1000 bezoekers op Erfgoeddag). De activiteit werd overigens uitgekozen als steractiviteit door de organisatie van Erfgoeddag;
  • Samenwerking met dienst Cultuur Oostende en Stadsmuseum Oostende om het project te demonstreren

Ondertussen werden al enkele visserstruien afgewerkt in het kader van dit project.

Dit project is niet afgelopen. De Korre bekijkt bijvoorbeeld samen met de jeugddienst of een educatieve vertaling mogelijk is. Daarnaast id de vereniging ook in de running voor financiële ondersteuning bij Ashford (producent spinnewielen) door hun project.

Digitalisering van documentair archief - De Zwerver

Vzw De Zwerver gebruikt de projectsubsidies voor het aanpakken van het documentair archief van muziekclub De Zwerver via een meerjarig behoud- en beheerproject.

Er wordt voor dit project in 3 fases gewerkt:

  1. Digitalisering, registratie en herverpakking van het drukwerk (affiches, stickers, flyers, brochures,…)
  2. Digitalisering, registratie en herverpakking van foto- en audiovisuele collectie: dit materiaal wordt geregistreerd in het sjabloon van Beeldbank Kusterfgoed zodat dit ook via dit kanaal kan worden ontsloten.
  3. Participatietraject en expo: De Zwerver wil in 2020 het brede publiek oproepen om foto’s, herinneringen en verhalen aan de muziekclub te bezorgen. Om het publiek extra te motiveren, wordt een kleine expo gemaakt met het gedigitaliseerde materiaal uit de eerste twee fasen.

De uiteindelijke bedoeling is om in 2021, wanneer Leffingeleuren 45 jaar bestaat, al het verzamelde materiaal te bundelen in een publicatie. Deze publicatie valt buiten de scope van de projectsubsidie.

Korren en kruien aan de lijve ondervonden - Horizon Educatief

Horizon Educatief ontving subsidies voor de uitwerking van een Erfgoeddagactiviteit rond het ambacht garnaalkruien.

Een 25-tal personen ging op Erfgoeddag gratis kruien met de animatoren van Horizon Educatief. Daarnaast werd de activiteit ook begeleid door een ervaren garnaalpeller uit Oostende. Deze mensen brachten hun eigen expertise mee naar de activiteit zodat er een kruisbestuiving plaatsvond die de werking van Horizon Educatief in de toekomst zeker ten goede komt.

Sint-Hubrechtsbrood Sie! - Doris Klausing

Doris Klausing ontving projectsubsidies voor haar project ‘Sint-Hubrechtsbrood Sie!’

3 november is de feestdag van de H. Sint-Hubertus. In Oostende werd deze feestdag vroeger in ere gehouden doordat vissersvrouwen met gewijde broden gingen leuren. Nu wordt er op deze dag door sommige bakkers wel nog brood gewijd, maar dit gebruik gaat stilaan verloren.

Doris blies in 2019 de traditie nieuw leven in. Bakkerij Devriendt in Oostende schonk 250 broodjes, die vervolgens werden gewijd door E.H. Sonneville in de Kapucijnenkerk in Oostende. Na de misviering, werden de broodjes door De Korre uit Blankenberge op traditionele wijze verkocht ten voordele van Koninklijk Werk IBIS. Vervolgens gingen alle aanwezigen in processie naar het Stadsmuseum Oostende waar Doris het verhaal van het Sint-Hubrechtsbrood uit de doeken deed en er een muzikaal intermezzo werd voorzien door Giedo Vanhoecke en Patrick Gyselen.

Er waren zo’n 300 aanwezigen op deze activiteit. Dit smaakte naar meer!

Fotoalbum 70 jaar havenfeesten

Haven en Gebuurte maakte een fotoboek over 70 jaar Havenfeesten met de steun van de Stad Blankenberge en Kusterfgoed. Oorspronkelijk werden de havenfeesten georganiseerd naar aanleiding van het verdwijnen visserijbedrijf uit de haven van Blankenberge. Ze worden georganiseerd om de Maritieme tradities niet verloren te laten gaan, maar na 70 jaar zijn de havenfeesten zelf erfgoed geworden.

De publicatie toont een overzicht van de Havenfeesten in de voorbije zeventig jaar via foto’s afkomstig van het handelaarsverbond Haven en Gebuurte, schepen Fons Monte, Krant van Blankenberge en privéverzamelaars.

Coqsi Coqla

Met projectsubsidies van Kusterfgoed en met de steun van de gemeente De Haan realiseerde schrijfster Katrien Vervaele de wandelbrochure Coqsi Coqla. Via korte verhalen, leuke weetjes en oude foto’s ontdek je speurtochtsgewijs de historische villawijk van De Haan. De wandeling van vier kilometer start aan het tramstation van De Haan. Kom er meer over te weten in dit filmpje.

Het boekje, vormgegeven door Laurence Kalman, is verkrijgbaar in het infokantoor van De Haan en Wenduine voor vier euro.

Oesters en walvissen - Doris Klausing

Doris Klausing laat de 19e-eeuwse Belgische professor en bioloog Pierre-Joseph van Beneden herleven met het boek ‘Oesters en Walvissen’. Ze schreef een boeiend verhaal gebaseerd op historische en wetenschappelijke informatie die ze verzamelde in samenwerking met het VLIZ (Vlaams instituut voor de Zee). Met deze publicatie haalt ze een stukje Oostends maritiem erfgoed vanonder het stof. Deze publicatie kon tot stand komen dankzij projectsubsidies van Kusterfgoed.

Pierre-Joseph van Beneden had nauwe banden met Oostende en met de Oostendse oosteroever. Op Open Monumentendag Oostende 2020, georganiseerd door de Dienst Cultuur van Stad Oostende, staat de oosteroever centraal. Daar geeft Doris Klausing een lezing over deze pionier van de zeewetenschappen, die het allereerste marien station ter wereld oprichtte.

Het boek ‘Oesters en walvissen’ is voor 20 euro te verkrijgen in het VLIZ (Wandelaarkaai 7, Oostende).

De parochie en parochiekerk H.Kruisverheffing, Wenduine - Paul Top

Auteur Paul Top startte in 2019 met een project over de geschiedenis van de parochie en parochiekerk van Wenduine. De ontwikkeling van Wenduine was tot op vandaag een minder bekend onderwerp. Op basis van bronnenonderzoek en interviews maakte de auteur een geïllustreerde publicatie over de parochie. Het oudste monument van het dorp, namelijk de H. Kruisverheffingskerk met zijn rijkdommen werd hier in het daglicht gesteld. Het doel was de interesse op te wekken voor deze plek, die generaties lang betreden en in stand gehouden werd. Niet allen voor de inwoners van deelgemeente Wenduine maar ook voor de duizenden toeristen, die -gelovig of niet- het kerkgebouw jaarlijks bezoeken.

Als sluitstuk werd een bijhorende tentoonstelling over het religieus erfgoed van Wenduine gemaakt. Deze vindt plaats op 11, 12 en 13 september 2020 in de H. Kruisverheffingskerk in Wenduine. Voor dit project kon Paul Top rekenen op ondersteuning en subsidies van Kusterfgoed.

 

Katrien Vervaele - Wiewater en Mollenpootjes: bijgeloof en volksgeloof in visserij en landbouw

Schrijfster Katrien Vervaele realiseerde met subsidies van Kusterfgoed een project rond bijgeloof/volksgeloof bij vissers en boeren: Wiewater en Mollenpootjes.  De uitgave is het resultaat van de vele interviews die ze voerde met landbouwers en vissen, onder meer voor het project ‘Een jaar op het veld’ van Kusterfgoed.

Het boekje kost 5 euro en is verkrijgbaar bij de bibliotheek van De Haan.

Je kan hier een filmpje bekijken over dit project.

'Trappers' hoorspel - Club Jaecques

Met subsidies van Kusterfgoed en Kaap vzw organiseerde Club Jaecques het ‘Trappers’ hoorspel. Het hoorspel is gelinkt aan het kusterfgoedproject ‘Trappen aan zee’, waarover je hier meer kunt over lezen.

De ‘trappers’ zijn een beruchte bonte bende uit Oostende: allen amper 16 jaar, maar de koning te rijk. Ze hangen op de dijk en draaien rondjes in hun billenkar tot ze plots worden opgeslokt door een gulzig zinkgat. Ze komen terecht in een duister ver verleden en moeten de weg naar huis en heden zien terug te vinden, en dat voor het donker wordt… De hoorspelinstallatie Trappers van performancecollectief Club Jaecques is een doldwaas avonturenverhaal doorspekt met Oostendse slimmigheden en schunnigheden.

Gekaapte Brieven

Vier auteurs, Rudi Clynckemaillie, Marc Loy, Willy Versluys en Rupert Ovenden werkten samen om dit boek tot stand te brengen. In Gekaapte brieven ontvouwen de auteurs letterlijk de post gericht aan het thuisfront van Oostendse zeelui in 1664, waaronder tal van kapers. Oprechte getuigenissen in een roerig tijdsgewricht, want er is zoveel meer dan de roes van de ‘prijs’ na een glorieuze kaping. De vele brieven, van de hand van matrozen tot kapiteins, geven ook stem aan heimwee, (liefdes)verdriet, (wan)hoop, dromen, opinies, wensen, overtuigingen en emoties.

De publicatie werd gesteund door Kusterfgoed en het VLIZ. Het boek is onder andere te koop via de webshop van Stichting Kunstboek.

De Spermaliehoeve - infopanelen

De Spermaliehoeve te Middelkerke ontving projectsubsidies om infopanelen te plaatsen over deze historische hoeve. Er werden 10 infopanelen geplaatst. Bezoekers kunnen er onder andere lezen over de oorsprong van de hoeve, hoe er geoogst werd in de jaren 30, en wat er in en rond de hoeve gebeurde tijdens de tweede wereldoorlog. De verhalen worden verteld door Godfried Mehuys.

Reuzin Eugenietje Kadet - vzw De Korre

Eén van de projecten die we in de afgelopen periode financieel hebben ondersteund was de creatie van Eugenietje Kadet.  Sowieso is de bouw van een reus een mooie zaak.  De reuzencultuur is immers erkend als immaterieel erfgoed in Vlaanderen.  Een nieuwe reus betekent een uitbreiding van dit erfgoed, en specifiek van de reuzenpopulatie in Blankenberge waar ook een Reuzengilde actief is.

Vandaag wordt de reuzenpopulatie in Vlaanderen geschat tussen de 800 à 1000 reuzen of 2 à 3 reuzen per gemeente. De reuzen zijn sterk verweven met de lokale gemeenschappen: vaak zijn ze de verpersoonlijking van een lokale persoonlijkheid, historische figuur, bijnaam of ambacht. Veel mensen identificeren zich met de reuzen uit hun streek. Op die manier zorgen reuzen voor een gevoel van verbondenheid en  gezamenlijke identiteit.

Vissersfolkoregroep De Korre is het soort vereniging waar wij als erfgoedcel van smullen.  Hun hoofddoel is immers een inkijk te leveren in het vissersleven van toen.  Ze zetten het visserijerfgoed in de kijker en zorgen dat dit niet verloren gaat.

Ook bij de bouw van Eugenietje Kadet gingen ze niet over één nacht ijs.  Ze maakten niet zomaar een reus.  De reus is gebaseerd op de bekende visdraagster Eugenie Van Wulpen (1834-1926).  Ze deden onderzoek naar deze vrouw, naar de gebruiken en uitrusting van visdraagsters en de traditionele technieken bij de bouw van een reus.  

Bijzonder ook is dat deze vereniging nieuwe leden kon aantrekken om deze reus in de toekomst naar evenementen te vergezellen.  Niet evident in tijden waarin het verenigingsleven kreunt onder de toegenomen individualisering.  Daarnaast is De Korre ook een voorbeeld voor vele verenigingen: ze hebben de luwte van de Coronapandemie aangegrepen om creatief aan de slag te gaan, met dit deze mooie Eugenie als resultaat.

Kusterfgoed ondersteunde vzw De Korre met 1250 EUR voor de bouw van deze reuzin.

'Een reus in de mens' - TarTart vzw (Oostende)

In de zomer van 2021 realiseerde TarTart vzw (organisatie achter Theater aan zee) onder de noemer ‘Een reus in de mens’ een nieuwe reus.  Meteen een nieuwe aanwinst voor het rijke reuzenerfgoed in de regio (en Vlaanderen).  Aan deze realisatie was ook een sociaal luik gekoppeld: het ging om een co-creatie met mensen die om één of andere reden buiten de mazen van het maatschappelijke vangnet vallen.  

De voorstelling van de nieuwe reus zou aanvankelijk gepaard gaan met een heuse reuzenstoet, maar door Corona werd het uiteindelijk een afgeslankte versie waarbij toch wat reuzen uit de regio aanwezig waren.

Hieronder vind je een filmpje van de aankomst van de reus:

'Retorno' - Latinacion (Oostende)

Latinacion, een organisatie die mensen met een Latijns-Amerikaanse roots in Oostende verenigt, nam het initiatief om een opname te maken van de traditionele dans Retorno die jaarlijks op de dag (nacht) van de doden in Mexico wordt gedanst.  Deze traditie paste perfect in het thema ‘De Nacht’ van Erfgoeddag 2021.  Het filmpje is nog steeds te bekijken op het youtubekanaal van Kusterfgoed:

'Inrichting huisje Mamet' - Vriendenkring Blankenbergse stadsgidsen

Huisje MametDe Vriendenkring van de Blankenbergse stadsgidsen kreeg het historisch gebouwtje ‘Huisje Mamet’ in ‘bruikleen’. Meteen groeide de wens om het in te richten en te gebruiken als locatie in de historische wandelingen van de vriendenkring.  In het gebouw kan immers heel wat verteld worden over de familie Mamet/Konkelberge die haar stempel drukte op 140 jaar Blankenbergse geschiedenis.  De subsidie Klein kompas werd gebruikt om het paviljoen in te richten en een kleine tentoonstelling te bouwen.

'Kunstvaandel' - Blankenbergse reuzengilde

KunstvaandelDe Blankenbergse reuzengilde nam het initiatief om een kunstvaandel te realiseren, geheel op traditionele wijze.  Met die traditionele vaandel zal de gilde ons reuzenerfgoed kenbaar maken op optochten en reuzenactiviteiten in België en het buitenland.

'Kledij reuzendragers' - Visserij Folkloregroep De Korre (Blankenberge)

Folkloregroep De Korre uit Blankenberge gebruikte de vrijgekomen tijd tijdens de eerste lockdown om een nieuwe reus te realiseren, Eugenietje Kadet – die symbool staat voor een Blankenbergse vissersvrouw – zag het licht in de zomer van 2021, en werd gerealiseerd dankzij de (vroegere) projectsubsiditie van Kusterfgoed.  De bouw van de reus trok een nieuwe groep leden aan die de reus zal begeleiden op evenementen.  De nieuwe leden kregen aangepaste kledij, en ook hiervoor werd beroep gedaan op een subsidie Klein kompas van Kusterfgoed.

'Herstelling reus' - Reuzengilde Gust den aangespoelde (De Haan)

De Reuzengilde Gust den aangespoelde van De Haan (Wenduine) nam het initiatief om een aantal herstellingswerken uit te voeren aan hun reus Gust.  Meteen werd de reus ook waterbestendig gemaakt, zodat de toekomst ook voor deze reus verzekerd wordt.Restauratie Gust de aangespoelde

Visit Us On FacebookVisit Us On YoutubeVisit Us On Instagram